‘Eşitlik cenneti’ kabul edilen İzlanda’da başbakan dahil on binlerce kadın greve gidiyor

İzlanda’daki kadınlar ve LGBT bireyler, ülkenin devam eden cinsiyet dayalı ücret farkı ve yaygın cinsiyete dayalı şiddeti protesto etmek amacıyla salı günü greve gitti.

Bu eylem, İzlanda kadınlarının topluma değerlerini kanıtlamak için hem evde hem de iş yerinde çalışmayı reddettiği ilk grevden 48 yıl sonra geldi. 

Tarihlerindeki ilk grev bir kadın devlet başkanı seçilmesini sağlamış ve görülmemiş bir toplumsal devrimin yolunu açmıştı.

Ülkenin tüm sektörlerindeki kadın işçiler, bir ‘kvennafri’ yani ‘kadınlar için bir gün tatil’ diyerek işlerini bırakıyorlar. Bu eyleme katılanlar arasında kadın başbakan Katrin Jakobsdottir de bulunuyor.

Jakobsdottir yaptığı açıklamada “İzlandalı kadınlarla dayanışma gösteriyorum” dedi.

İzlanda Kamu Çalışanları Federasyonu üyesi ve grevin organizatörü Finnborg Salome da başbakanın katılımından memnun:

“Başbakanımızın da grevde olması harika, bu ne kadar önemli olduğunu gösteriyor, herkesi cesaretlendiriyor. Ayrıcalıklı bir pozisyonda olsa da, İzlanda’daki tüm kadınlar için eşit haklar için savaşıyor.”

Sembolik gün

Grev tarihi sembolik olarak1975 yılındaki ilk grevle aynı güne denk getirildi. O yıl, veriler, kadınların yüzde 90’ının söz konusu kvennafrí’ye katıldığını gösteriyor.

O ilk grevde iş yerleri boşaldı ve sokaklar kadınlarla doldu. Başkent Reykjavik’te 25.000 kadın toplandı ki İzlanda’nın o dönem toplam nüfusu sadece 210.000 kişiydi. 

Bu sefer de yine on binlerce kadının bu bir günlük greve katılması bekleniyor. 

Kadınların çoğunluğunu oluşturduğu sağlık ve eğitim gibi sektörlerin bu grevden özellikle etkilenmesi bekleniyor.

İzlanda: Eşitlik Cenneti mi?

İzlanda’daki feminist hareket büyük adımlar atmış olmasına rağmen, organizasyonlar hala iyileştirilebilecek alanlar olduğunu belirtiyor.

Ülke, cinsiyet eşitliği sıralamalarında on yıldan fazla bir süredir dünyada başı çekiyor ve bir “eşitlik cenneti” olarak tanınıyor.

İzlanda Parlamentosu yüzde 47.6 ile Avrupa’daki kadın oranı en yüksek olan parlamentolardan birine sahip. Ayrıca, kadın istihdam oranı kıtaya göre çok daha yüksek: 2021’de bu oran yüzde 77.5 olarak gerçekleşti. Euro bölgesinde bu oran yüzde 67.5.

Ancak organizasyonlar, bazı işlerde kadınların erkeklere kıyasla yüzde 21 daha az ücret aldığını iddia ediyor.

Cinsel şiddet hala yüksek

Salome “İşgücü piyasasındaki sistemli ayrımcılığı ortadan kaldırmak için eyleme ihtiyacımız var. Gelir eşitsizliği konusunda büyük sorunlarımız var, kadınlar daha az ücretli işlerde çalışma eğilimindeler ve yarı zamanlı çalışıyorlar” diyor.

Ayrıca kadınların yüzde 40’tan fazlasının hayatlarında cinsel şiddetin bazı biçimlerini deneyimlediği kaydediliyor.